Adriaen van der Donck

Adriaen van der Donck
“A great early American patriot”

Grondlegger van het huidige New York.
Adriaen van der Donck zette als eerste jurist voet aan wal op het eiland Manhattan. Hij verdedigde de belangen van de kolonisten en als gevolg van zijn inspanningen verkreeg Nieuw Amsterdam een vorm van vertegenwoordiging van het volk in het bestuur. Hij bracht tolerantie en respect voor andere opvattingen, culturen en religies naar de Nieuwe Wereld en heeft zo in zekere zin bijgedragen aan de tolerante sfeer die het hedendaagse New York nog steeds kenmerkt.
In 1667 ging Nieuw Amsterdam over in Engelse handen en kreeg de naam New York.

Over zijn genealogie.
Grootvader van moeders kant.
Adriaen van Bergen, geboren voor 1552 te Etten Leur, overleden na 1620 en Anneken Jacob Jacob Cotermans. Deze Adriaen was de bekende Bredase turfschipper. Hij was de vierde zoon van Adriaen Jacobszoon van Bergen en diens 2e vrouw Anna Willem Simonsdr.
Adriaen zijn ouders:
Cornelis van der Donck, alias Doncq en Agatha van Bergen
Cornelis genoemd als voogd op 13-8-1630, woonde op 8-1-1631 te Oisterhout. Woonde in Breda aan de Noordzijde van het Gasthuyseynde
Agatha haar naam werd in 1630 ook geschreven. Aechtken Adriaen Josten van Bernghen. Dit huwelijk hield geen stand en zij betaalde haar man levenslang alimentatie hoe wel Cornelis hertrouwde met Trijntje Jan Bertelmeeuwsdr.

Uit het huwelijk Cornelis en Agatha:
Adriaen van der Donck (Dounck) geboren circa 1618-1620 en overleden circa 1655, trouwde 22-10-1645 Mary Doughty een dochter van een Engelse dominee. Mary hertrouwde circa 1661 Hugh O’Neale. Voor meer informatie over deze familie klik hier


Adriaen van der Donck

Er bestaat geen absolute zekerheid of dit het portret van Adriaen
van der Donck is. Het komt echter voor in een aantal publicaties. Volgens
“The New York Genealogical en Biographical Record” van juli 1936. Is er
achter op portret geschreven. “Jonkeer Adrian Van der Donck. Given to
Altje by her father Jacobus Gerritsen Stricker Who drew it with his own
hand.”

Adriaen zijn studie.
Als student ingeschreven te Leiden op 26-9-1638. Voor een tweede studie nogmaals ingeschreven op 7-5-1653. Met als resultaat Dr. in de beide rechten.
Adriaen zijn verblijf op Manhattan of Nieuw Amsterdam.
Arriveerde in augustus 1641 en werd schout te Rensselaerswijck. In 1648 lid van de Raad van Negen. Op 13-10-1649 terug naar Nederland om in 1650 met de Staten Generaal in Nederland bestuurlijke verwikkelingen te bespreken. De besprekingen vonden plaats in februari en april 1653 waarna bij terugkeerde naar Nieuw Amsterdam. Twee jaar na terugkeer, circa 1656 stierf hij op zijn landgoed zonder duidelijkheid van datum of omstandigheden.
Bron genealogisch informatie ondermeer Jaarboek Centraal Bureau voor Genealogie
1996 blz. 104 t/m 108 en http://www.cultuurbehoudbreda.nl/Adriaenvanderdonck.htm

Meer bronnen
Door Adriaen is ondermeer het onderstaande boek gepubliceerd. Veel over Adriaen en de inhoud van het afgebeelde boek kunt u lezen op een website van Yvette Hoitink
http://www.dutchgenealogy.nl/index.php?option=content&task=view&id=119



Via bovengenoemde website kunt u dit boek online lezen.

Meer informatie over Nieuw Amsterdam via onderstaande links:
http://www.tolerancepark.org
www.NNP.org
http://www.schenectadyhistory.org/families/hmgfm/progenitors_v.html



Plaatsnamen vertellen het verhaal van Long Island in de geschiedenis van Nieuw-Nederland. De oostkant van het eiland-North Fork, South Fork, Southampton, Suffolk is Old England, terwijl in het westen vind je namen (met af en toe een spelling te veranderen), die komen rechtstreeks uit de Nederlandse: Nassau, "Heemstede," New Utrecht , en natuurlijk "Breuckelen." Het eiland, - 400 vierkante mijl van de bossen, de baai en het strand - werd het belangrijkste strijdtoneel tussen de Nederlandse van Nieuw -Nederland en het Engels van de New England als ze streden voor de controle van de oostkust van Noord-Amerika.

Geslaagde vredesbesprekingen door Adriaen v.d. Donck en beloning daarvoor
In 1645 hielp hij bij het tot stand brengen van vrede met de indianen. Als dank daarvoor kreeg hij van gouverneur Kieft een landgoed genaamd Colen Donck. Daarmee verwierf hij ook de titel Jonker.
Het toenmalige landgoed van Van der Donck is de tegenwoordige Amerikaanse stad Yonkers in de staat New York. De naam is afgeleid van de verworven titel van Van der Donck: (land)jonker

Waren zijn bestuurlijke inzet en/of succesvolle vredesbesprekingen oorzaak van zijn onduidelijke gebleven doodsoorzaak?
Bemiddelen in conflict situaties levert niet zelden naast winnaars ook verliezers op. Naast de vredesbesprekingen met de indianen was daar ook een bestuurlijk conflict met Peter Stuyvesant.
Onder gouverneur Stuyvesant werd hij gekozen als 1 van de negen mannen die tezamen een permanent orgaan vormden in Nieuw Amsterdam. Zij hadden tot taak om
om klachten over het bestuur te formuleren en over te brengen aan de Staten Generaal.
Van der Doncks remonstrantse achtergrond werd door Peter Stuyvesant gewantrouwd. In 1650 presenteerde de raad een petitie aan de Staten: “Het Vertoogh” waarin onder andere klachten stonden over Stuyvesant en het wanbeleid van de WIC. Van der Donck keerde naar het moederland terug om deze petitie te presenteren.

De Staten Generaal besloten in 1650 dat Stuyvesant naar de Republiek moest terugkeren en dat er in Nieuw Amsterdam een stedelijk bestuur moest worden opgezet. Door het uitbreken van een oorlog tussen de Republiek en Engeland is hier niets van terecht gekomen.
Het bestuur van de WIC meende dat Van der Donck teveel onrust zou zaaien in Nieuw Nederland en liet hem daarom niet vertrekken. Twee jaar later mocht hij alsnog vertrekken vermits hij zich niet met het bestuur zou bemoeien.

Uitreis verbod
In een notariele akte inventarisnr. 1373 van notaris Schaef d.d. 12-5-1652, uit het Gemeente Archief Amsterdam lezen wij: Extract uit het register der resoluties van de WIC kamer te Amsterdam. Adriaen van der Donck is genoemd als een belangrijke tegenstanders van de WIC wil weer naar Nieuw Nederland. De schipper van de WIC wordt opdracht gegeven Adriaen van der Donck niet te vervoeren. Op de website www.cultuurbehoudbreda.nl lezen wij:” Zonder hem vertrok het schip met zijn familieleden naar Nieuw Amsterdam.” Vraag. Wie waren de familieleden?
Adriaen van der Donck, kleinzoon van de Bredase turfschipper Adriaen van Bergen.
De familie van Bergen bezat veel grond in Etten-Leur. Adriaen van Bergen werd geboren als vierde kind van Adriaen Jacobszoon van Bergen en diens tweede vrouw Anna Willem Simonsdochter. Adriaen was gehuwd met Tryntje Jan Bertelmeeusdochter en zij hadden 5 of meer kinderen.