Genealogie Klik op: Genealogie Verdonck/Verdonk
Gorinchem.
Deze genealogie is voorzien van een snel
raadpleegbare index.
Voor correcties of aanvullende informatie houden wij ons aanbevolen.
Heeft u wensen omtrent het gepubliceerde? Wij vernemen dat graag.
U kunt het ons laten weten via verdonk@xs4all.nl
Het oudste
skelet van Nederland "Trijntje".
Bij opgravingen in Hardinxveld-Giessendam is een skelet ontdekt dat de naam
"Trijntje" kreeg, afgeleid van de vindplaats alwaar gegraven werd ten beoeve van
de Betuwe spoorlijn. Vastegsteld is dat Trijntje rond 5500 voor Christus moet zijn
overleden. Voor meer informatie http://www.skullpting.nl/nederlands/pp/trijntje.html
Foto pagina Gorinchem Fotopagina, aldaar de volgende onderwerpen:
1. PowerPoint presetaties en You Tube filpjes
2. Familiewapen van Huibertien Verdonck
3. Gemeentewapen en vlag van Gorinchem
4. Familiewapen Friedrich Pestchanky getr, met Cornelia Verdonk
5. Draaiorgelbouwers familie Verdonk
6. Kunstschilder Frits Verdonk
7. Levensverhaal van Jan Cornelis Verdonk 1931-2005
Kunstschilder
Frits Verdonk Frederik Willem (Frits)
VERDONK, kunstschilder, geboren op 01-03-1902 te Gorinchem, overleden op 15-11-1963 te 's
Gravenhage. Frits verloor zijn moeder op zesjarige leeftijd en werd ondergebracht in het
Burgerweeshuis in de Molenstraat te Gorkum.
In tegenstelling tot zijn familieleden, die vooral door de muziek begeesterd waren, bleek
Frits geobsedeerd door potlood en schetsboek.
Het was de heer Wittermans, jarenlang direkteur van de Gorkumse suikerfabriek
"Hollandia" die in zijn hoedanigheid van regent van het weeshuis de jonge Frits
Verdonk ontdekte. Hij droeg er zorg voor dat Frits werd ingeschreven in de Rotterdamse
Kunst Academie.
Zijn natuurtalent kwam vaktechnisch ook uitstekend uit de verf en hij ontwikkelde zich in
de loop der jaren tot een grootmeester der figuratieve kunst. Aan bewondering en erkenning
heeft het Frits nooit ontbroken. Aanvankelijk werkte hij als kerkschilder bij Jan
Wunselman te Amsterdam, maar de successen die hij met zijn schilderijen behaalde heeft hem
doen besluiten geheel als vrij kunstenaar te gaan werken. Bekijk een aantal
van zijn werken en klik hier. Voor Frits zijn levensverhaal en afkomstzie de fotopagina.
FORTES CREANTUR FORTIBUS
(Sterken brengen sterken voort. Wapenspreuk van de stad Gorinchem)
In het najaar van 1979 stond ik op de zogenaamde Braankse Donk te Brandwijk (Zuid-Holland)
en keek, van de met oude boerderijen bebouwde zandige heuvel, over het vlakke, met vlieten
en sloten doorsneden laagveenlandschap van de Alblasserwaard. In de 15e eeuw werd
hier het klooster Sint Maartens Donk gebouwd en in een boerderijen woonde een
familie van der Donk. De namiddagzon zette het land in een milde gloed en ik kreeg
hetzelfde onbestendige gevoel als bij mijn eerste bezoek aan die plaats, nu zo'n
twintig jaar geleden. Starend in de grijze nevelen van het verleden zag ik de delta vol
kreken en killen, zandige riviertjes tussen venige moerassen; tweemaal per etmaal de
ziltige ademhaling van de zee, vloed en eb ongestoord, eeuw na eeuw. Dan - ver voor het
begin van onze jaartelling - de eerste bewoners, primitieve vissers en jagers - nomaden -
hutten bouwend op de zandige oevers der kreken. Daarna de eerste blijvers, hun primitieve
huizen bouwend op de hooggelegen "donken", de enige plaats waar ze veilig waren
voor het altijd weer terugkomende water.
De middeleeuwer begint de strijd tegen het water; edelen van naam werpen macht, geld en
horigen in de strijd. Dijken worden aangelegd, sloten en weteringen gegraven.
Een land rijst op uit de zee. Eens - heel lang geleden - moeten voorvaderen op,
of in de buurt van een "donk" hebben gewoond. De vraag is waar en welke.
Ik pakte pen en notitieboek en begon de reis terug door de papieren wereld der archieven,
opzoek naar het onbekende voorgeslacht.
begin Gorinchem,
bakermat van een grote familie Verdon(c)k De stamboomtak Gorinchem van de familie Verdon(c)k is erg uitgebreid,
wat blijkt uit de omvang van het computerbestand. Het is tot heden de grootste stamboom
Verdon(c)k in Nederland. Een deel van het nageslacht van Arien Verdonck bleef in Gorcum
of omgeving wonen. Anderen trokken richting Kerkdriel, Tiel en het Overijsselse
Deventer. Van daaruit breidt de tak zich verder uit naar o.a. Zaandam, Rotterdam en
verder.Met verwijzing naar de pagina over de oorsprong van de
familienaam Verdon(c)k en varianten, moge het duidelijk zijn dat het niet zo
verbazingwekkend is dat er in de omgeving van Gorinchem heel vroeg Verdonck'en woonachtig
waren. Ook is bekend dat er in deze omgeving stambomen hun basis vinden waarbij de
naam Donk of Van de Donk - tot heden - is gebleven.
Het feit, dat de Alblasserwaard rijk is aan die op natuurlijke wijze
ontstane hoogten maakt het aannemelijk. dat de Gorcumse Verdon(c)ken uit deze streek
afkomstig zijn.
Interessant is in dit verband, het uit 1277 daterende kaartje "Lande tussen de Watere
van de Lecke ende den Donck", waarop niet minder dan vijf "donken" staan
aangegeven, waarvan drie (Horenaer, Hoog Blokland en de Arkelse Donck) een donken-reeks
vormen op nog geen tien kilometer ten Noorden van "Gorrechem". In de powerpoint presentatie is een dia opgenomen waarop de Donken in kaart zijn
gebracht Maar er bleek een addertje onder het gras te zitten. Tijdens de grote
migratie die zich, tengevolge van de Tachtigjarige oorlog, vanuit de
zuidelijke naar de noordelijke Nederlanden voltrok vestigden zich, eind
zestiende eeuw een aantal families uit ondermeer Antwerpen en Vlaanderen te Gorinchem, met
o.a. de namen van Camp, Damen en Verdonck. We treffen in die tijd een concentratie van
Verdonken in Gorcum aan waarvan de meeste zich bezighouden met transport en handel. Vooral
Meerten (Marten) Verdonck en zijn zonen bezitten en huren huizen langs de waterkant: op de
Kortendijk, Havendijk en Cromhout, maar ook aan de Grote Markt. Van Abraham is bekend dat
hij het beroep van speldenmaker uitoefende.
We hebben niet kunnen achterhalen in hoeverre er verwantschap bestond tussen de
"stamvaders" Jan, Abraham, Meerten, Hendrik, Seger en Ariaen Verdon(c)k.
De eerst genoemde vijf, staan zonder uitzondering met de naam Verdonck in de
boeken vermeld. Alleen Ariaen de stamvader van deze genealogie, wordt afwisselend als
Van der Donk en pas rond 1600 als Verdonck aangeduidt waaruit blijkt dat hij in ieder
geval niet tot de Vlaamse emigranten behoorde. Van de vijf eerst genoemden zijn tot nu toe
geen nazaten bekend, veel van de beschikbare informatie over Verdon(c)k'en te Gorinchem
kon (nog)niet in een genealogisch verband worden geplaatst.
Bastaarden
van de familie Van Arkel
Het is ook mogelijk dat een aantal Van der Donck, later genoemd Verdonck'en, als
bastaard, afstammen van de adellijke familie Van Arkel. Jan IV van Arkel,
geboren eind 1200 en gehuwd circa 1327 met Ermgard van Cleve, had uit dat huwelijk vijf
kinderen. Het eerste kind werd geboren voor 1330. Jan IV van Arkel had echter meerdere
bastaardkinderen. Bekend zijn ondermeer Goedeken vermeld in1377, Jan van Wolferen vermeld
in 1372, Jan van Kervenem vermeld in 1354 en Jan van der Donc sr vermeld
1354-1401 is op 24 september 1364 genoemd als ridder en op 29 september 1366 als
drossaard van het land Loon voor Jan van Arkel. In 1374 zegelde hij. Wij zijn er helaas
tot heden niet in geslaagd dit zegel te achterhalen. Jan van der Donc bezat een huis
binnen Gorinchem aangeduid als 't hoge huus'. Jan van der Donc jr. vermeld
1386-1428. Op 9 augustus 1428 noemt Johan van Arkel Jan van der Donk 'zijn
neve'.
In de Nederlandsche Leeuw van 1954 kolom 211 t/m 214 is
gepubliceerd over de Van Arkels. De oudste informatie in deze publicatie is van 1143. Er
is ook een schema opgenomen waaruit blijkt dat de Van Arkel(s) in de periode 1143-1503
voor 25 bastaarden verwekten. Ook vermeld in De Navorsscher van 1895 pag. 11 en 12. Het is
ook mogelijk dat er tussen de hier genoemde Van der Donck(s) een relatie bestaat met die
genoemd te Sevenum. Zie Stramproy genealogie.
begin Geschiedenis Gorichem. In het oude stadje Gorinchem, in de wandeling Gorcum genoemd, komt de naam al
heel vroeg voor. In de administratie van het Gasthuis anno 1435 lezen we:"Hubertsz.
van der Donk, een thijns op een huys ende hofstat aen de Arckelstraet oostsijde "
Gorinchem, in de middeleeuwen de residentie van het bovengenoemde stoutmoedige
riddergeslacht Van Arkel, werd in de tijd waarin we de vroegste sporen van ons geslacht
terugvinden betrokken in de Tachtigjarige Oorlog.
Op 28 juni 1572 verschenen de Watergeuzen voor de stad met dertien schepen, onder bevel
van Marius Brant. De vroedschap koos de zijde van Willem van Oranje en opende de poorten.
Bij handslag werd overeengekomen, dat de geestelijken van Gorinchem - die zich hadden
verschanst in het kasteel "De Blauwe Toren" - vrijgeleide zouden krijgen.
Daarvan kwam echter niets terecht en Brant nam hen gevangen. De priesters en monniken
werden naar Den Briel gebracht en aldaar ter dood veroordeeld; zelfs een afvaardiging van
het Gorcumse stadsbestuur om de levens van de geestelijken te sparen vond bij Lumey geen
gehoor. Een verzoekschrift om gratie van Willem van Oranje trouwens ook niet. Daar
rondzwervende Spaanse troepen de streek onveilig maakten besloot men tot inundatie: het
land rond Gorinchem werd - gelijk eeuwen her - een zee gelijk.
In 1578 droegen de Staten van Holland aan Adriaan Anthonisz en schout Jacob Kemp op de
vesting uit te breiden en te versterken. Rond 1600 was dat karwei geklaard; Gorinchem was
toen een voor die tijd bijzonder sterke vesting geworden en een belangrijke
garnizoensplaats. In de powerpoint presentatie is een afbeelding van de binnenstad opgenomen. Gorinchem had duidelijk deel aan de welvaart van de Gouden Eeuw, zoals onder meer
blijkt uit de tekst bij een oude prent:
"Het is een heerlijcke fraeye stadt, rondom in syn steene mueren, ende bezet met
twelf aensienlijcke Bolwercken van de selve materie. d'Inwoonders dryven grooten handel in
boter, kaas, ghevogelte ende andere eet-waeren, die sy door heel Hollandt
verseynden."
Kerkhervorming. Velen gingen in die jaren over tot de
"nye leer". Over de Verdon(c)ken
hebben we geen zekerheid. Op de lijst van "Lidmaten van de Gereformeerde Kerk"
van rond 1600 treffen we alleen aan: Grietchen Hendrixd. Verdonck en Jenneke Francken, de
vrouw van Thonis Heyndricksz. Verdonck. Dat Commertje (of Corneeltje) Ariaensd. Verdonck
op 27 november 1601 ten overstaan van de burgemeester in het huwelijk trad, zou kunnen
betekenen, dat zij een andere religie beleed, maar zeker is dat niet. In 1619 blijken alle
Gorcumse Verdon(c)ken tot de Nederduits Gereformeerde Gemeente te behoren.
De Martelaren van Gorkum. Roy Tepe, gastconservater van het Gorcom Museum, verteld, aansluitend op het bovengestelde het volgende. Op
1 april 1572 werd Den Briel ingenomen door de watergeuzen, onder
aanvoering van Lumey. Vooral de katholieke godsdienst was het mikpunt
van de geuzen. Lumey lustte de papen rauw! Steevast maakten Lumeys
mannen jacht op de rooms-katholieken geestelijken, of die de opstand nu
hadden gesteund of niet.
Zo kwamen de geuzen eind juni 1672 voor
de stad Gorcum. De stad gaf zich over onder voorwaarde dat de
geestelijken vrije aftocht zouden krijgen. Alhoewel beloofd, handelende
de geuzen anders, zo leert ons de geschiedenis. De geestelijken werden
in een schuit gestopt en kwamen via Dordrecht in Den Briel aan. Daar
was al de door de geuzen opgepakte Andries Wouters, de seculiere
pastoor uit Heinenoord. Na een schijnproces waarbij de geestelijken
allen getuigden van hun geloof werden ze op 9 juli 1572 een voor een
opgehangen. Postuum werden de martelaren een lichtend baken in de
duisternis, voor de katholieke minderheid in de Lage Landen.
Waar woonden
zij?
Van vele in deze genealogie voorkomende Verdoncken konden we achterhalen in welke
straat ze woonden en daar het Gorcumse stratenplan niet ingrijpend is veranderd, kunnen we
de desbetreffende "historische grond" ook thans nog bezoeken.
Het kaartje op de tegenoverliggende bladzijde is getekend aan de hand van de plattegrond
die in 1649 is vervaardigd door Joan Blaeu en geeft de plaatsen aan, waar toen of later
stamvaders Verdon(c)k woonden. 1. Willem Ariaensz Verdonck
1630 Langendijk Oostzijde 2. Ariaen Ariaensz Verdonck
1640 Kalkhaven Westzijde 3. Dirk Willemsz. Verdonck
1653 Broerensteeg 4. Dirk Jansz. Verdonck
1740 Appeldijk Oostzijde 5. Dirk Dirksz. Verdonk 1790
Dalemstraat Oostzijde 6. Dirk Dirksz. Verdonk
1840 Kalkhaven Oostzijde 7. Adrianus Verdonk
1870 Nonnenveld begin
Oudste
geraadpleegde bronnen: De oudste doop- huwelijks- en overlijdensdata, zijn ontleend aan de
Doop- Trouwboek en Begraafboeken van de Nederduits Gereformeerde
Gemeente zoals deze aanwezig zijn in het gemeentearchief van Gorinchem. Als bij personen
deze gegevens ontbreken, betekent dat, dat wij die (nog) niet hebben kunnen achterhalen.
Plaatsnamen Opmerking betrefende de plaatsnaam Driel. De Gelderse gemeente Driel ligt
aan de Maas en omvat de dorpen Kerkdriel, Velddriel en het buurtschap Hoenzadriel. Ook
verder Noordoostelijk, bij Arnhem ligt een plaats met de naam Driel. De Duitse bezetter
vond dat hinderlijk en veranderde op 1 augustus 1944 de naam van het aan de Maas gelegen
Driel in Maasdriel. Deze wijziging is nooit teruggedraaid. Kerkdriel fungeert in de
gemeente Maasdriel als hoofdplaats: het gemeentehuis staat daar. Door het afsnijden van
een wijde bocht van de Maas is met ingang van 1 januari 1958 ook het plaatsje Alem aan
Maasdriel toegevoegd. Tot die datum vormde het een gemeente met Maren en Kessel. Die
dorpen behoren nu, samen met Lith, tot de Noordbrabantse gemeente Lith. Daardoor verwijzen
tegenwoordig vele akten, in allerlei archieven, naar een niet meer bestaande plaatsnaam,
wat het onderzoek soms lastig maakt.
Verantwoording. Dank aan de heer A.J.Busch, Gemeente-archivaris van Gorinchem, alsmede aan de
Stichtings-bestuursleden Jan + en Piet Verdonk, voor de hulp bij het samenstellen van deze
Genealogie ondervonden.
Hardinxveld-Giessendam, juli 2004 JanCornelis
Verdonk 1931-2005
Voor een nadere kennismaking met de schrijven van deze inleiding, tevens componist,
schrijver en schilder kijkt u op Jan C. Verdonk zijn website:
Zaanse
molenbouwers
Hendrik Verdonk en zonen. Een artikel van Adri Verdonk te Rhenen over molenbouwer en plannenmaker
Hendrik Verdonk. Gedoopt te Deventer op 3 juli 1803 als zoon van Pieter Verdonk en
Elisabeth van der Meij, verhuist Hendrik in 1820 met het ouderlijk gezin naar Zaandam en
bekwaamt zich aldaar in de molenbouw.
Dit artikel van Adri Verdonk is aangevuld met publicaties van de heer J. Kingma te Uden.
Veel informatie over Hendrik leest u via onderstaande Hyperlink. Molenbouwer Hendrik Verdonk (1803-1863) Meer DETAILS over de door Hendrik toegepaste technieke leest u in een
tweede publicatie, voorzien van afbeeldingen, van de hand van J. Kingma. Dit artikel
verscheen in Molinologie nr. 35 in 2011. Zie ook de foto's in de Powerpoint presentatie.
Musicus
Dirk Verdonk Dirk
VERDONK, musicus, geboren op 06-10-1922
te Vaals, gecremeerd op 02-12-2003
te Vaals, begraven op 07-12-2003
te Vaals. Kerkorganist te Vaals. Hij was
een verdienstelijk componist en was tevens werkzaam als koordirigent en leraar. Zijn beide
huwelijkete Vaals, gescheiden in 1969
bij vonnis van de Arrondissementsrechtbankn bleven kinderloos. Gehuwd (1) in 1950Maastricht.
Echtgenote is Annelies DROEGHAAG,
geboren in 1928 te Vaals, dochter
van Willem DROEGHAAG en Clara Wierts.
Gehuwd (2) in 1969 te Vaals met Margaretha NIESSEN, geboren in 1919 te Vaals, dochter van Jacob NIESSEN en Elisabeth PRANGE.
Voor meer informatie over Dirk, zie onderstaande website. http://www.matty-niel.nl/comp_verdonk_biografie.htm of http://www.matty-niel.nl/index.html,
op deze pagina links in het menu klikken op componisten. Voor de op deze site vermelde rechtstreekse afstamming is door ons geen
bewijs gevonden. Zijn wel bekende voorouders zijn genoemd in de hiervoor door ons genoemde
genealogie .
Verwantschap
2 Verwant aan een Verdonk uit deze
genealogie.
Klik een een word document van de kwartierstaat van Rinse Verloop.
Een stamreeks (een Word bestand, even geduld bij oproepen/opkomen) van 14
generatie over de periode 1940-1535, omvat 14 bladzijden. De
belangrijkste plaatsen van jong naar oud: Heereveen, Katwijk,
Groot-Amers-Streefkerk en Asperen.
Voor informatie kunt u mailen met AVerloop@aol.com
Renkum Misschien bestaat er een relatie met een klein genealogisch overzicht dat
aanvangt met Lucas Verdonck geboren circa 1690 en op 14-4-1726 te Rekum
trouwt met Johanna Hendriks Pothoven. Voor kennisneming zie
Renkum.
